Thịt heo là loại thịt được tiêu thụ nhiều nhất tại Việt Nam, chiếm khoảng 70% tổng sản lượng thịt các loại. Theo Cục Chăn nuôi (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), năm 2022, sản lượng thịt heo hơi xuất chuồng ước đạt 4,3 triệu tấn, tăng 3,6% so với năm 2021. Tổng đàn lợn cả nước vào thời điểm tháng 12/2022 ước đạt 26,22 triệu con, tăng 11,4% so với cùng kỳ năm trước.

Giá heo hơi tại Việt Nam biến động theo cung - cầu và các yếu tố khác như dịch bệnh, chi phí thức ăn, nhập khẩu, xuất khẩu, chính sách… Theo Cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), giá heo hơi trung bình cả nước trong năm 2022 là 51.000 đồng/kg, giảm 19% so với năm 20213. Giá heo hơi có sự chênh lệch giữa các khu vực. 

Thực trạng khó khăn ngành chăn nuôi lợn

Theo Hội Chăn nuôi Việt Nam, giá heo hơi miền Bắc dao động từ 50.000 - 53.000 đồng/kg; miền Trung và Tây Nguyên từ 50.000 - 52.000 đồng/kg; miền Nam từ 50.000 - 54.000 đồng/kg.

Ngành chăn nuôi lợn Việt Nam có sự phân hóa giữa các hình thức sản xuất khác nhau. Theo Cục Chăn nuôi, hiện có khoảng 3,5 triệu hộ chăn nuôi lợn quy mô nhỏ (dưới 10 con), chiếm khoảng 40% tổng đàn lợn cả nước. Các hộ chăn nuôi này thường gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận nguồn con giống chất lượng cao, thức ăn chăn nuôi giá rẻ, dịch vụ thú y, công nghệ mới… 

Ngoài ra, các hộ chăn nuôi này còn phải đối mặt với rủi ro cao từ dịch bệnh và biến động giá cả. Mặt khác, có khoảng 16 doanh nghiệp chăn nuôi lợn quy mô lớn (trên 100.000 con), chiếm khoảng 30% tổng đàn lợn cả nước. Các doanh nghiệp này có lợi thế về vốn, công nghệ, quản lý, tiếp thị… Nhưng cũng gặp không ít khó khăn trong việc mở rộng quy mô sản xuất do thiếu đất, thiếu nguồn lao động, thiếu nguồn cung thức ăn chăn nuôi và con giống…

Dịch bệnh và cạnh tranh từ thị trường Trung Quốc

Dịch tả lợn châu Phi là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, có tỷ lệ tử vong gần như 100% ở lợn, không có thuốc điều trị và vắc xin phòng bệnh. Bệnh đã xuất hiện tại Việt Nam từ tháng 2/2019 và lan rộng ra hầu hết các tỉnh thành, gây thiệt hại nặng nề cho ngành chăn nuôi lợn. Theo Cục Chăn nuôi, tính đến tháng 9/2020, đã có hơn 6 triệu con lợn bị tiêu hủy do dịch bệnh, chiếm khoảng 20% tổng đàn lợn cả nước. 

Dịch bệnh không chỉ gây thiếu hụt nguồn cung thịt heo, mà còn làm giảm niềm tin của người tiêu dùng và người chăn nuôi. Nhiều hộ chăn nuôi đã rút lui khỏi ngành hoặc chuyển sang chăn nuôi các loại gia súc, gia cầm khác.

Cạnh tranh từ thị trường Trung Quốc là một yếu tố khác có ảnh hưởng đến giá thịt heo và ngành chăn nuôi lợn Việt Nam. Trung Quốc là quốc gia sản xuất và tiêu thụ thịt heo lớn nhất thế giới, chiếm khoảng 50% sản lượng thịt heo toàn cầu. Tuy nhiên, do bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch tả lợn châu Phi, Trung Quốc đã mất khoảng 50% tổng đàn lợn của mình, gây thiếu hụt nguồn cung trầm trọng. Điều này đã khiến giá thịt heo tại Trung Quốc tăng vọt trong những năm qua, từ khoảng 20 Nhân dân tệ/kg vào năm 2018 lên gần 40 Nhân dân tệ/kg vào năm 2020. 

Các chiến lược phát triển bền vững cho ngành chăn nuôi là những hướng đi và giải pháp nhằm tạo ra sự cân bằng giữa các mục tiêu kinh tế, xã hội và môi trường trong quá trình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm chăn nuôi. Các chiến lược này phải phù hợp với điều kiện tự nhiên, văn hóa, kinh tế, chính trị của từng địa phương và quốc gia, đồng thời thích ứng với biến đổi khí hậu và hội nhập quốc tế.

Các mục tiêu của các chiến lược phát triển bền vững cho ngành chăn nuôi bao gồm:

Nâng cao năng suất và hiệu quả: Tăng cường áp dụng khoa học công nghệ, cải tiến giống, nâng cao chất lượng thức ăn, cải thiện quản lý chăn nuôi, tối ưu hóa chuỗi giá trị, giảm thiểu lãng phí và thất thoát.

Đảm bảo an toàn thực phẩm: Tăng cường kiểm soát dịch bệnh, an toàn sinh học, tuân thủ các tiêu chuẩn chất lượng, áp dụng hệ thống quản lý an toàn thực phẩm từ nông trại đến bàn ăn.

Bảo vệ môi trường: Giảm thiểu khí nhà kính, khử mùi, xử lý chất thải, tái sử dụng nguồn tài nguyên, sử dụng năng lượng tái tạo, bảo tồn đa dạng sinh học.

Hỗ trợ nông dân: Cung cấp tín dụng, bảo hiểm, đào tạo, tư vấn, hỗ trợ kỹ thuật, xây dựng cộng đồng chăn nuôi.

Phát triển thị trường: Nghiên cứu nhu cầu tiêu dùng, xây dựng thương hiệu, khuyến khích liên kết sản xuất kinh doanh, mở rộng thị trường trong và ngoài nước.

Phân tích ưu nhược điểm, khả năng áp dụng và hiệu quả của các chiến lược phát triển bền vững cho ngành chăn nuôi: 

Các chiến lược phát triển bền vững cho ngành chăn nuôi có những ưu điểm sau:

• Góp phần duy trì và tăng cường vai trò của ngành chăn nuôi trong nền kinh tế quốc gia và đời sống người dân.
• Tạo ra những sản phẩm chăn nuôi chất lượng cao, an toàn, đa dạng, phù hợp với nhu cầu và sở thích của người tiêu dùng.
• Giảm thiểu tác động tiêu cực của ngành chăn nuôi đến môi trường, sức khỏe con người và phát triển bền vững.
• Tăng cường khả năng cạnh tranh và hội nhập của ngành chăn nuôi trong khu vực và thế giới.
• Tạo ra những cơ hội việc làm, tăng thu nhập và nâng cao đời sống cho người chăn nuôi, đặc biệt là ở vùng nông thôn.
• Các chiến lược phát triển bền vững cho ngành chăn nuôi cũng có những nhược điểm sau:
• Đòi hỏi mức đầu tư lớn về vốn, công nghệ, nhân lực, cơ sở hạ tầng và quản lý.
• Gặp nhiều khó khăn trong việc thực hiện do sự phân tán, phân cấp và phân hóa của ngành chăn nuôi.
• Phải đối mặt với nhiều rủi ro từ biến đổi khí hậu, dịch bệnh, biến động giá cả và cạnh tranh quốc tế.

Các chiến lược phát triển bền vững cho ngành chăn nuôi có khả năng áp dụng cao và hiệu quả nếu được triển khai một cách có kế hoạch, có sự phối hợp giữa các bên liên quan, có sự tham gia và hưởng lợi của người chăn nuôi và người tiêu dùng.

Nhận xét về những điều kiện cần và đủ để thực hiện các chiến lược phát triển bền vững cho ngành chăn nuôi

Những điều kiện cần để thực hiện các chiến lược phát triển bền vững cho ngành chăn nuôi bao gồm:

Có sự đồng thuận và cam kết cao của các cấp chính quyền, các doanh nghiệp, các tổ chức xã hội và các nhà khoa học trong việc xây dựng và thực hiện các chiến lược.

Có sự hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi từ các chính sách, luật pháp, tài chính, thương mại, giáo dục, nghiên cứu và phổ biến.

Có sự thay đổi nhận thức và hành vi của người chăn nuôi và người tiêu dùng trong việc ứng dụng công nghệ mới, tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm và môi trường, chọn lựa sản phẩm chất lượng cao.

Những điều kiện đủ để thực hiện các chiến lược phát triển bền vững cho ngành chăn nuôi bao gồm:

Có sự phù hợp giữa các chiến lược với điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội và văn hóa của từng địa phương và quốc gia.
Có sự linh hoạt và thích ứng trong việc áp dụng các chiến lược theo từng giai đoạn. 

Ngành chăn nuôi lợn Việt Nam là một ngành có vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc gia và đời sống người dân. Tuy nhiên, ngành chăn nuôi lợn cũng gặp nhiều khó khăn và thách thức trong bối cảnh biến đổi khí hậu, dịch bệnh, biến động giá cả và cạnh tranh quốc tế.

Hoa Kỳ Food đưa ra góc nhìn khách quan, tổng thể để bà con chăn nuôi đánh giá tình tình nuôi lợn trong bối cảnh khủng hoảng hiện nay. 

Cảm ơn bạn đã đọc bài viết này. Hãy liên hệ với Hoa Kỳ Food nếu có bất kỳ thắc mắc hay băn khoăn gì. 
-------------------------------
Công ty CP Thức Ăn Hoa Kỳ Food
Địa chỉ: Phố Ghẽ, xã Tân Trường, huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương
Điện thoại: 058 882 6868 / 02203.786.566
Email: hoakyacc@gmail.com